Οι ιστολογικές βιοψίες είναι εξετάσεις, όπου λαμβάνονται και εξετάζονται μικρές ποσότητες ιστού προκειμένου να διαπιστωθεί η εμφάνιση και ο τύπος του καρκίνου του πνεύμονα.
Οι ιστολογικές βιοψίες είναι σήμερα ο μόνος τρόπος επιβεβαίωσης της διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα.
(Οι υγρές βιοψίες είναι αιματολογικές εξετάσεις που γίνονται σε άλλες περιπτώσεις. Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα Έλεγχος Βιοδεικτών).
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για τη λήψη ιστολογικού δείγματος. Ανάλογα με τη μέθοδο μπορούμε επίσης να διαπιστώσουμε αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε λεμφαδένες ή άλλα όργανα. Ο ιστός που αφαιρείται εξετάζεται από παθολογο-ανατόμο, και στη συνέχεια εκδίδεται μια παθολογο-ανατομική έκθεση με τα ευρήματα.
Είναι σημαντικό να υπάρχει διαθέσιμος αρκετός ιστός για να γίνει έλεγχος βιοδεικτών (μεταλλάξεων, γονιδιωματικών ή μοριακών). Πριν από τη βιοψία, ο ασθενής θα πρέπει να μιλήσει με τον γιατρό του για τη διενέργεια μοριακού προφίλ του δείγματος.
Βρογχοσκόπηση
Κατά τη διάρκεια μιας βρογχοσκόπησης, ο πνευμονολόγος εισάγει ένα βρογχοσκόπιο (έναν λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα) μέσα από το στόμα του ασθενή, κατά μήκος της τραχείας, στους περιφερικούς βρόγχους και μέσα στους πνεύμονες. Το φως και η κάμερα στο άκρο του σωλήνα επιτρέπουν στον γιατρό να ανιχνεύσει παθολογικές αλλοιώσεις και να πάρει βιοψίες με ειδικές λαβίδες ή βελόνες.Τα δείγματα στη συνέχεια ελέγχονται στο μικροσκόπιο για ενδείξεις καρκίνου. Η συγκεκριμένη εξέταση παρέχει άμεση δυνατότητα λήψης βιοψιών και οπτική αναγνώριση παθολογικών αλλοιώσεων σε πραγματικό χρόνο.
Ενδοβρογχικοί Υπέρηχοι (EBUS)
Σύγχρονα βρογχοσκόπια εφοδιασμένα με συσκευή υπερήχων στην άκρη τους επιτρέπουν πλέον όχι μόνο την εξέταση των ενδοβρογχικών βλαβών αλλά και την αξιολόγηση των αλλοιώσεων γύρω από τους βρόγχους, στο μεσοθωράκιο, τους λεμφαδένες και τα αγγεία. Η εξέταση με ενδοβρογχικούς υπερήχους και η λήψη βιοψίας δια βελόνης μέσω αυτού του βρογχοσκοπίου (EBUS –TBNA) είναι σήμερα εντελώς απαραίτητη σχεδόν σε κάθε περιστατικό που διερευνάται για καρκίνο του πνεύμονα προκειμένου να τεθεί η διάγνωση και να σταδιοποιηθεί η νόσος.
Η βρογχοσκόπηση είναι εντελώς ανώδυνη για τον ασθενή καθώς πραγματοποιείται πάντοτε με τοπική αναισθησία του λάρυγγα και με ενδοφλέβια μέθη-καταστολή του ασθενούς.
Διαθωρακική Βιοψία με Βελόνα (Fine Needle Aspiration – FNA)
Εάν μια ύποπτη μάζα βρίσκεται στην περιφέρεια των πνευμόνων κάτω από το θωρακικό τοίχωμα, η βιοψία για τη διάγνωση του όγκου μπορεί να γίνει με βελόνα που διέρχεται από το θωρακικό τοίχωμα κατευθυνόμενη από αξονικό τομογράφο ή υπερηχογράφο.
Για τη διενέργεια διαθωρακικής βιοψίας, ο επεμβατικός ακτινολόγος εισάγει βελόνα μέσω του θωρακικού τοιχώματος καθοδηγούμενος από αξονικό τομογράφο θώρακος ή ειδικό ακτινοσκοπικό μηχάνημα ακτίνων Χ. Το δείγμα της μάζας ελέγχεται στο εργαστήριο για την ανεύρεση καρκινικών κυττάρων. Η βιοψία με ιστολογική βελόνη συνήθως προτιμάται για τον έλεγχο βιοδεικτών.
Τα πλεονεκτήματα αυτού του τύπου βιοψίας είναι ότι απαιτείται μόνο μια πολύ μικρή τομή στο δέρμα, και συνήθως μόνο τοπική αναισθησία ενώ είναι αποτελεσματική για τη διάγνωση των περιφερικών βλαβών σε 90% των περιπτώσεων. Τα μειονεκτήματα της διαθωρακικής βιοψίας με βελόνα είναι ότι μερικές φορές δεν ανιχνεύονται μικροί όζοι ή δεν λαμβάνεται αρκετό δείγμα για τη διάγνωση και τη διενέργεια ελέγχου βιοδεικτών ενώ υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό επιπλοκών. Υπάρχει ο κίνδυνος να προκληθεί διαφυγή αέρα από τους πνεύμονες (πνευμοθώρακας) που κάποιες φορές οδηγεί σε δυσκολία στην αναπνοή και μπορεί να απαιτήσει την τοποθέτηση σωλήνα θωρακικής παροχέτευσης.
Θωρακοκέντηση
Εάν υπάρχει υγρό στην υπεζωκοτική κοιλότητα, μπορεί να γίνει θωρακοκέντηση για να φανεί εάν υπάρχει καρκίνος που έχει εξαπλωθεί στα τοιχώματα των πνευμόνων. Γίνεται τοπική αναισθησία και στη συνέχεια λαμβάνεται πλευριτικό υγρό, το οποίο ελέγχεται εργαστηριακά για καρκινικά κύτταρα.
Θωρακοσκόπηση/VATS
Η θωρακοσκόπηση είναι μια χειρουργική επέμβαση που απαιτεί τοπική ή και γενική αναισθησία. Ο χειρουργός κάνει μια μικρή τομή στο θωρακικό τοίχωμα και εισάγει ένα ειδικό όργανο με προσαρτημένη κάμερα για να εξετάσει τους πνεύμονες και το εσωτερικό του θώρακα. Λαμβάνονται δείγματα ιστού που εξετάζονται στο μικροσκόπιο. Η διαδικασία αυτή αναφέρεται επίσης ως VATS (video-assisted thoracoscopic surgery).
Χρήσεις Θωρακοσκόπησης:
- Λήψη Δείγματος από Όγκους και Λεμφαδένες στα Εξωτερικά Τμήματα των Πνευμόνων
- Εξέταση Εξάπλωσης Καρκίνου στον Χώρο Μεταξύ Πνεύμονα και Θωρακικού Τοίχωματος
- Έλεγχος Εξάπλωσης Όγκου σε Κοντινούς Λεμφαδένες και Όργανα
- Θεραπεία με Αφαίρεση Τμήματος του Πνεύμονα σε Πρώιμο Στάδιο Καρκίνου
Η θωρακοσκόπηση ως πιο επεμβατική μέθοδος, δεν επιλέγεται συνήθως πρώτη για τη λήψη διαγνωστικού υλικού στον καρκίνο του πνεύμονα. Μπορεί όμως κάποιες φορές να εφαρμοστεί, εάν δεν έχουμε καταφέρει να λάβουμε αρκετό δείγμα ιστού για τη διάγνωση με άλλες εξετάσεις, όπως π.χ. με διαθωρακική βιοψία με βελόνα. Ωστόσο, η θωρακοσκόπηση VATS στον καρκίνο του πνεύμονα εφαρμόζεται συχνότερα ως θεραπευτική παρέμβαση για την αφαίρεση του πάσχοντος πνευμονικού τμήματος.
Μεσοθωρακοσκόπηση και Μεσοθωρακοτομή
Η μεσοθωρακοσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που χρησιμοποιείται για τη λήψη ιστού από το μεσοθωράκιο, την περιοχή ανάμεσα στους πνεύμονες. Ο χειρουργός πραγματοποιεί μια μικρή τομή στην αρχή του στέρνου και εισάγει έναν λεπτό σωλήνα με φως και κάμερα, επιτρέποντας την οπτική αναγνώριση της περιοχής. Με ειδικά εργαλεία, λαμβάνονται δείγματα από τους λεμφαδένες γύρω από την τραχεία, τα οποία ελέγχονται εργαστηριακά για καρκινικά κύτταρα. Η διαδικασία γίνεται υπό γενική αναισθησία, παρέχοντας άνεση και ασφάλεια για τον ασθενή.
Αντίθετα, η μεσοθωρακοτομή είναι μια πιο επεμβατική διαδικασία που απαιτεί μεγαλύτερη τομή, επιτρέποντας την πρόσβαση σε λεμφαδένες που δεν είναι προσβάσιμοι με τη μεσοθωρακοσκόπηση. Επίσης, πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και προσφέρει τη δυνατότητα αξιολόγησης πιο δύσκολων περιοχών.
Ενώ και οι δύο διαδικασίες είναι σημαντικές για τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, η εξέλιξη της ιατρικής τεχνολογίας έχει οδηγήσει σε λιγότερη χρήση τους.
Σήμερα, η βρογχοσκόπηση με ενδοϋπερηχογραφία (EBUS-TBNA) προσφέρει μια πιο σύγχρονη και λιγότερο επεμβατική εναλλακτική, παρέχοντας ακριβή αποτελέσματα με μικρότερες επιπλοκές και ταχύτερη ανάρρωση για τους ασθενείς. Έτσι, οι σύγχρονες μέθοδοι διάγνωσης συνεχίζουν να βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης του καρκίνου του πνεύμονα, προσφέροντας καλύτερες προοπτικές για τους ασθενείς.
