ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πώς καταπολεμά το ανοσοποιητικό σύστημα τον καρκίνο;
Το ανοσοποιητικό σύστημα διαθέτει δύο μηχανισμούς που συνεργάζονται για να ανιχνεύσουν και να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα: την έμφυτη ή ενδογενή ανοσολογική απόκριση και την προσαρμοστική ή επίκτητη ανοσολογική απόκριση.
Η έμφυτη ανοσολογική απόκριση είναι η πρώτη γραμμή άμυνας. Η φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι να προστατεύει τον οργανισμό από την εισβολή βακτηρίων και ιών. Το σύστημα περιλαμβάνει τα κύτταρα φυσικούς φονείς (NK), έναν τύπο λεμφοκυττάρων που περιφρουρεί το σώμα και βρίσκεται σε συνεχή επιφυλακή, αναζητώντας ξένους εισβολείς και μη φυσιολογικά κύτταρα. Εάν τα κύτταρα του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος αναγνωρίσουν ένα καρκινικό κύτταρο ως μη φυσιολογικό, μπορούν να προσκολληθούν σε αυτό και να το καταστρέψουν, απελευθερώνοντας τοξικές χημικές ουσίες. Τα κύτταρα NK και άλλα κύτταρα του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος δεν χρειάζεται να αναγνωρίσουν μια συγκεκριμένη ανωμαλία σε ένα κύτταρο για να εκτελέσουν τη λειτουργία τους.
Εάν τα βακτήρια, οι ιοί ή τα καρκινικά κύτταρα αποφύγουν την έμφυτη απόκριση, τότε ενεργοποιείται η προσαρμοστική ανοσολογική απόκριση. Η προσαρμοστική ανοσολογική απόκριση αναγνωρίζει συγκεκριμένες ανωμαλίες στα καρκινικά κύτταρα που τα καθιστούν διαφορετικά από τα υγιή κύτταρα. Αν και είναι πιο αποτελεσματική από την έμφυτη ανοσολογική απόκριση, η προσαρμοστική ανοσολογική απόκριση χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να ενεργοποιηθεί. Τα κύτταρα της προσαρμοστικής ανοσολογικής απάντησης περιλαμβάνουν τους άλλους δύο τύπους λεμφοκυττάρων: Β λεμφοκύτταρα και Τ λεμφοκύτταρα.
Τα Β- λεμφοκύτταρα ανήκουν στα λευκά αιμοσφαίρια και στον μηχανισμό άμυνας του οργανισμού μας. Αντιδρούν στα εξωγενή αντιγόνα, παράγοντας πρωτεΐνες που ονομάζονται αντισώματα. Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες που συνδέονται με ξένα και μη φυσιολογικά κύτταρα, ώστε τα κύτταρα αυτά να αναγνωριστούν από τον οργανισμό ως απειλή. Μπορούν επίσης να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα με διάφορους τρόπους, όπως μέσω της πρόσδεσης των φυσικών φονικών κυττάρων (NK) στον όγκο. Τα Β- λεμφοκύτταρα έχουν ανοσολογική “μνήμη” – παράγουν δηλαδή άμεσα αντισώματα, όταν αναγνωρίζουν ένα προηγούμενο αντιγόνο.
Τα Τ- λεμφοκύτταρα ανήκουν στα λευκά αιμοσφαίρια και χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό για την αναγνώριση και την καταστροφή των μη φυσιολογικών κυττάρων. Τα Τ- λεμφοκύτταρα πολλαπλασιάζονται ραγδαία, μόλις αναγνωρίσουν ένα ξένο αντιγόνο ή μια μη φυσιολογική καρκινική πρωτεΐνη. Σχηματίζουν έναν στρατό, σχεδιασμένο να επιτίθεται και να καταστρέφει κύτταρα που φέρουν ξένα αντιγόνα.
Τα Τ- λεμφοκύτταρα λειτουργούν σαν στρατιώτες που εξολοθρεύουν τους εισβολείς. Συντονίζουν το σύνολο της ανοσολογικής απόκρισης και την καταστροφή των μολυσμένων και καρκινικών κυττάρων. Είναι επίσης σε θέση να σχηματίσουν μνήμη μετά από μια αρχική απόκριση σε ένα αντιγόνο. Αυτό μπορεί αφενός να διασφαλίσει τη συνέχεια της επίθεσης στα καρκινικά κύτταρα για μήνες ή και περισσότερο και αφετέρου την μελλοντική ανοσολογική απόκριση κατά του συγκεκριμένου αντιγόνου στα καρκινικά κύτταρα, εάν και εφόσον ο καρκίνος επανέλθει.
Γιατί λοιπόν αναπτύσσονται οι πνευμονικοί όγκοι, αφού το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει και μπορεί να καταστρέψει τα μη φυσιολογικά κύτταρα;
Η έρευνα έχει δείξει ότι ορισμένοι όγκοι αναπτύσσονται, αφού έχουν εξουδετερώσει την ανοσολογική απόκριση. Οι ανοσολογικές αποκρίσεις πέραν του φυσιολογικού ή του αναγκαίου ενδέχεται να είναι τοξικές, επομένως τα Τ- λεμφοκύτταρα χρησιμοποιούν μεθόδους για να εξασθενήσουν τη λειτουργία τους και ουσιαστικά να απενεργοποιηθούν. Έτσι, μπορούν να αναπτυχθούν καρκινικά κύτταρα, παρά την παρουσία Τ- λεμφοκυττάρων που έχουν τη δυνατότητα να τα καταστρέφουν. Στόχος της έρευνας είναι να καταλάβουμε τον μηχανισμό αυτής της διαδικασίας και να ενεργοποιήσουμε ξανά τα φονικά Τ- λεμφοκύτταρα.
