3ο Ετήσιο Συνέδριο FairLife L.C.C. – Ενημερωτικό Απολογιστικό Σημείωμα | 29 Νοεμβρίου 2023

Ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, πρόληψη, ποιοτικές και προσβάσιμες υπηρεσίες υγείας, νέες θεραπείες –  τα βασικά εργαλεία για την ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα στην Ελλάδα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Απαντήσεις για τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα, τη διαδικασία της διάγνωσης στην πρώιμη και μεταστατική νόσο, τις υποστηρικτικές θεραπείες καθώς και το στίγμα του καπνίσματος που «συνοδεύει»  τους ανθρώπους που βιώνουν την ασθένεια έδωσαν οι 53 ομιλητές και σχολιαστές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, (εκπρόσωποι φορέων από την επιστημονική, ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα της Ελλάδας και του εξωτερικού, εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Ελληνικής Πολιτείας αλλά και των ασθενών καθώς και στελέχη της φαρμακοβιομηχανίας) κατά τη διάρκεια του 3^ου ετήσιου συνεδρίου της FairLife Φροντίδα και πρόληψη για τον καρκίνο του πνεύμονα, με τίτλο: «Ο καρκίνος του πνεύμονα σε πρώτο πλάνο – από την καθημερινή πρακτική στη βέλτιστη αντιμετώπιση».

Το συνέδριο που έλαβε χώρα την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου στον πολυχώρο ATRAKTOS που παρακολούθησαν 3.140 διαδικτυακοί και δια ζώσης θεατές, αποτέλεσε την κορύφωση των δράσεων της FairLife L.C.C. για τον Νοέμβριο, μήνα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη νόσο.

Παρακολουθήστε το Συνέδριο στον παρακάτω σύνδεσμο:  

 

Το συνέδριο τέλεσε υπό 18 αιγίδες: Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (Ε.Ο.Π.Ε), Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (Ε.Π.Ε), Ελληνική Εταιρεία Καρκίνου Πνεύμονα (ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π), Ελληνική Εταιρεία Χειρουργών Θώρακος – Καρδιάς-Αγγείων (Ε.Ε.Χ.Θ.Κ.Α), Ελληνική Εταιρεία Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (Ε.Ε.Α.Ο), Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία (Ε.Α.Ε.), Ελληνική Εταιρεία Παθολογικής Ανατομικής (Ε.Ε.Π.Α), Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας Καρκίνου (ΕΛ.Ι.Ε.Κ), Εθνικό Σύνδεσμο Νοσηλευτών Ελλάδας (ΕΣΝΕ), Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Επίσης, των διεθνών και ευρωπαϊκών φορέων : Global Lung Cancer Coalition (GLCC), International Association for the Study of Lung Cancer (IASLC), Lung Cancer Europe (LuCE), Lung Cancer Awareness Month(LCAM), European Lung Foundation (ELF) και του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Φ.Ε.Ε) και PhRMA Innovation Forum (PIF).

Τη διοργάνωση του συνεδρίου στήριξαν οι: MSD, Roche Hellas, AstraZeneca Eλλάδας, BMS Greece, Janssen-Cilag, ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ ΑΕΒΕ, GSK.

Την εκδήλωση συντόνισε και παρουσίασε η δημοσιογράφος κα Έλενα Παπαδημητρίου.

Τον χώρο διεξαγωγής του Συνεδρίου κόσμησε το «Δέντρο Ζωής» της FairLife L.C.C. από τον δημιουργό κο. Μάνο Πατέστο, όπου οι καλεσμένοι κρέμασαν ευχές αισιοδοξίας και ελπίδας για όσους βιώνουν τη νόσο.

Προ-συμπτωματικός έλεγχος

Ένα από τα βασικά θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου ήταν ο ρόλος και η στάση της πολιτείας στην αντιμετώπιση της νόσου του καρκίνου του πνεύμονα (ΚτΠ) καθώς και η ανάγκη για συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Υγείας, στην Εθνική Επιτροπή Δημόσιας Υγείας και στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας  μελέτη με κατευθυντήριες οδηγίες για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα και σχέδιο προτυποποιημένης διαδικασίας εφαρμογής του στην Ελλάδα με σαφή κριτήρια. Στη μελέτη συμμετείχαν 55 επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων, ενώ για πρώτη φορά εμπλέκονται ενεργά και οι ασθενείς. Έως σήμερα, δεν υπάρχει κάτι νεότερο επί του θέματος. Η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας τόνισε ότι το Υπουργείο είναι συμπαραστάτης σε αυτή την προσπάθεια και ήδη εργάζονται για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών υγείας και την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Δημόσιας υγείας έκανε ειδική μνεία στην ανάγκη του προσυμπτωματικού ελέγχου και αναφέρθηκε στα πρόσφατα ανησυχητικά δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που δείχνουν σημαντική αύξηση του καρκίνου του πνεύμονα σε νέες γυναίκες. Από την πλευρά τους οι εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας υπογράμμισαν ότι η επιστημονική κοινότητα είναι έτοιμη να στηρίξει ποιοτικότερες υπηρεσίας υγείας αλλά το σύστημα υγείας χρειάζεται εξυγίανση, ενίσχυση.

 Η αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης ακτινοβολίας (LDCT) σε άτομα υψηλού κινδύνου που έχουν ιστορικό καπνίσματος έχει τεκμηριωθεί με μετα-αναλύσεις και τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές και αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένη πρακτική. Η εμπειρία από άλλες χώρες δείχνει ότι ευάλωτες ομάδες, π.χ. χρήστες ουσιών, ψυχικά ασθενείς, άνθρωποι χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων δεν συμμετέχουν σε προγράμματα δωρεάν προσυμπτωματικού ελέγχου, άρα απαιτείται ειδική μέριμνα για την πρόσβαση αυτών των ομάδων σε προγράμματα πρόληψης ( ενδεικτικά αναφέρθηκε η χρήση κινητών μονάδων  αξονικών τομογράφων στη Μ. Βρετανία για την προσέγγιση ατόμων για προληπτικό έλεγχο).

 Διακοπή καπνίσματος

Η ανησυχία για τη στροφή των εφήβων προς τη χρήση εναλλακτικών μορφών καπνίσματος, η οποία αυξάνεται εκθετικά εκφράστηκε έντονα από τους ομιλητές, ενώ χαρακτηρίστηκε προβληματική η μερική εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου. Απαραίτητες κρίθηκαν οι καμπάνιες για διακοπή του καπνίσματος, η δημιουργία κουλτούρας για πιο υγιεινό τρόπο ζωής, καθώς και η στήριξη των καπνιστών στη διαδικασία διακοπής καπνίσματος.

Μοριακός έλεγχος και καινοτόμες θεραπείες και τεχνικές στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο θέμα της εξειδικευμένης ενημέρωσης των επαγγελματιών υγείας των διαφόρων ειδικοτήτων σχετικά με τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται καθυστέρηση στη διάγνωση εις βάρος του ασθενή και της πορείας της θεραπείας του. Στην καθυστέρηση της τελικής διάγνωσης επίσης συμβάλει η πολυδιάσπαση στη διαδικασία ανάλυσης των βιολογικών δειγμάτων, συστήνεται, λοιπόν, όλες οι εξετάσεις να γίνονται σε ένα εξειδικευμένο κέντρο με τη λιγότερη δυνατή ταλαιπωρία του ασθενή.

Οι «αγκυλώσεις» του ασφαλιστικού συστήματος αναφορικά με την κάλυψη του μοριακού ελέγχου των βιοδεικτών ήταν ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Η συγκεκριμένη εξέταση είναι αναγκαία για τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα,  καθώς οι βιοδείκτες καθορίζουν το εξατομικευμένο θεραπευτικό σχήμα που χρειάζεται να λάβει ο ασθενής. Το κενό αυτό προσπαθεί να καλύψει εκστρατεία που υλοποιεί η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας με τη στήριξη της φαρμακοβιομηχανίας και με ιδίους πόρους για την κάλυψη του κόστους της ανάλυσης βιοδεικτών για ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο πνεύμονα.

Παρουσιάστηκαν εν συντομία καινοτόμες θεραπείες και τεχνικές που εφαρμόζονται σήμερα στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα, στα πεδία της μοριακής βιολογίας, της ανοσοθεραπείας, της παθολογοανατομίας, της ακτινολογίας/ακτινοθεραπείας, της θωρακοχειρουργικής με την τεχνητή νοημοσύνη να είναι σημαντικός σύμμαχος. Νέες ελπιδοφόρες θεραπείες θα λάβουν σύντομα έγκριση ή βρίσκονται ακόμα σε στάδιο κλινικών μελετών, ενώ εκφράστηκε η πεποίθηση ότι τα παραπάνω σε συνδυασμό με την εφαρμογή του προσυμπτωματικού ελέγχου θα μετατρέψει τον καρκίνο του πνεύμονα σε ιάσιμη νόσο.

 Διεπιστημονική Επιτροπή – Παρακολούθηση ασθενή- Ψυχοκοινωνική στήριξη

Η αναγκαιότητα της ύπαρξης διεπιστημονικής επιτροπής που θα παρακολουθεί κάθε ασθενή, ενός ογκολογικού συμβουλίου, τονίστηκε από τους ομιλητές κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου. Στο συμβούλιο αυτό μεταξύ άλλων θα πρέπει να συμμετέχουν διάφορες ειδικότητες, όπως κοινωνικός λειτουργός, ψυχολόγος, ψυχο-ογκολόγος, διατροφολόγος, ενώ αν ο ασθενής έχει ιστορικό καπνίσματος, θα πρέπει παράλληλα να λαμβάνει υποστήριξη για τη διακοπή του. Η αξία της άθλησης σε όλη την περίοδο, από τη διάγνωση και κατά τη διάρκεια του θεραπευτικού πλάνου είναι αδιαμφισβήτητη και οδηγεί σε καλύτερη ποιότητα ζωής του ασθενούς και πιο γρήγορη αποθεραπεία από τα χειρουργεία. Απαραίτητη είναι η πρόσβαση της Ελλάδας σε περισσότερες κλινικές μελέτες, ενώ θα πρέπει να διασφαλιστεί πως σε κανέναν ασθενή δεν αποκλείεται η  έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση.

Παράλληλα με το ογκολογικό συμβούλιο, θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα για ανακουφιστική φροντίδα του ασθενούς αλλά και το απαραίτητο ψυχολογικό υποστηρικτικό πλαίσιο, όχι μόνο για τους ασθενείς αλλά και τους φροντιστές. Δυστυχώς στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν αντίστοιχα προγράμματα με αποτέλεσμα  οι ασθενείς και οι οικογένειες τους να επιβαρύνονται με το οικονομικό, ψυχολογικό και συναισθηματικό κόστος. Η FairLife L.C.C. έχει αναλάβει την πρωτοβουλία και υλοποιεί το πρόγραμμα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης BREATH, στο οποίο έχουν απευθυνθεί 750 και έχουν ωφεληθεί άμεσα και έμμεσα  3400 ασθενείς και φροντιστές.

Στίγμα καπνιστή

Ειδική ενότητα αφιερώθηκε στην καταπολέμηση του στίγματος του καρκίνου του πνεύμονα που συνδέεται με τη συνήθεια του καπνίσματος, καθώς δημιουργεί αισθήματα ενοχής και ντροπής, οδηγεί σε αυτοκατηγορία, θυμό, απογοήτευση και απομόνωση, ενώ μπορεί να καθυστερήσει την επίσκεψη στον γιατρό και φαίνεται επίσης να επηρεάζει τη χρηματοδότηση για έρευνα. Η FairLife L.C.C. παρουσίασε τον σχεδιασμό και τα αποτελέσματα της καμπάνιας «Κάνε τη σωστή ερώτηση» ενάντια στο στίγμα της ασθένειας καθώς και τα σημαντικά ζητήματα, στα οποία πρέπει να δοθεί προσοχή, ώστε να ελαφρύνει το φορτίο της νόσου στην Ελλάδα. Η διεθνής καμπάνια ενάντια στο στίγμα παρουσιάστηκε στην Ελλάδα, για 1^η φορά στην Ευρώπη, από την FairLife L.C.C., ανοίγοντας την συζήτηση και τον δρόμο για την απενοχοποίηση της ασθένειας και των ανθρώπων που την βιώνουν.

Κοινή γραμμή φαρμακοβιομηχανίας

Οι εκπρόσωποι του φαρμακευτικού κλάδου συμφώνησαν στην ανάγκη εθνικής στρατηγικής για ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και φροντίδα του καρκίνου του πνεύμονα. Ο κλάδος εστίασε εξίσου στον προσυμπτωματικό έλεγχο και στις νέες θεραπείες καθώς και στην ταχεία πρόσβαση σε αυτές μέσω κλινικών μελετών. Τέλος, η ανάγκη για χρηματοδότηση αποτελεί κρίσιμο μέρος για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής, προσφέροντας πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες για όλους τους ασθενείς.

 

Ακολουθεί Φωτογραφικό και Αναλυτικό Ενημερωτικό Υλικό 

 

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε η κα Κορίνα Πατέλη-Bell, Πρόεδρος της FairLife Φροντίδα και Πρόληψη για το Καρκίνο του Πνεύμονα. τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι στον καρκίνο του πνεύμονα δεν υπάρχει χώρος για εφησυχασμό. «Χιλιάδες άνθρωποι χάνονται κι αυτό είναι ένα βαρύ τίμημα που δυστυχώς χρειάζεται να πληρώνουμε κάθε χρόνο στη χώρα μας. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς οφείλουμε να είμαστε σε κοινή γραμμή πορείας, χωρίς όρους και όρια. Η πρόληψη πρέπει να γίνει τρόπος ζωής για όλους τους Έλληνες πολίτες με βασικό εργαλείο την επιστημονική και πολυεπίπεδη ενημέρωση για τα ζητήματα υγείας, στο πλαίσιο του τρίπτυχου πρόληψη- έγκαιρη διάγνωση -θεραπεία».

Εκπροσωπώντας την Εκκλησία της Ελλάδος και τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών & πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο Β’, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ταλαντίου κ. Επιφάνιος, επεσήμανε: «Η συνεχής επιμόρφωση των επιστημόνων και μάλιστα των ιατρών είναι αυτονόητη απαίτηση της εποχής μας. Οφείλουμε να διακονούμε τον άνθρωπο με γνώση και επιστήμη και ασφαλώς στην περίπτωση της ιατρικής η εξασφάλιση της γνώσης, η κατάκτηση της θα λέγαμε καλύτερα, επιτυγχάνεται με την συνεχή ενημέρωση, τροφοδότηση και ανατροφοδότηση πληροφορίας και με τον επιστημονικό έλεγχο σε διεθνές περιβάλλον. Το θέμα του καρκίνου αποτελεί ιδιαίτερη επιστημονική πρόκληση και απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική θεραπεία. Απαιτείται ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κόσμου και ορθή συμπαράσταση στον πάσχοντα με ενσυναίσθηση και αγάπη».

Στο βιντεοσκοπημένο μήνυμα που απέστειλε ο Υπουργός Υγείας, κος Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ευχόμενος καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου, σημείωσε πως «ο δρόμος που διαβαίνουν οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα είναι μακρύς και δύσκολος. Το Υπουργείο Υγείας έχει καθήκον να λάβει τα μέτρα και να υλοποιήσει τις πολιτικές και στρατηγικές επιλογές που απαιτούνται για να αντιμετωπιστεί συνολικά και ολιστικά ο καρκίνος. Προς αυτή την κατεύθυνση και με αυτή τη δέσμευση πορευόμαστε και εργαζόμαστε μεθοδικά. Στόχος μας είναι να εξασφαλίσουμε υγεία και ευημερία για όλους τους συμπολίτες μας και ανεμπόδιστη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Είναι χρέος μας να βρισκόμαστε δίπλα τους, συνοδοιπόροι και να παρέχουμε τα μέσα και τις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται  για να εξασφαλίσουμε το δικαίωμά τους στην υγεία και τη ζωή. Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να “εξασθενήσει” και να νικηθεί, χάρη στη “σθεναρή” θέληση όλων μας», κατέληξε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Υγείας.

Ο Υφυπουργός Υγείας, κος Μάριος Θεμιστοκλέους, επεσήμανε ότι: «Το Υπουργείο Υγείας εργάζεται προς την ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα με βασικούς πυλώνες: a)ενημέρωση (π.χ. για τα συμπτώματα και την έγκαιρη διάγνωση), β). πρόληψη, γ). ποιοτικότερες υπηρεσίες υγείας/ ευκολότερη πρόσβαση των ασθενών στο σύστημα υγείας και δ). νέες θεραπείες. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν αναπτυχθεί σημαντικά ψηφιακά εργαλεία προκειμένου να διευκολύνουν τους επαγγελματίες υγείας στο έργο τους για την καλύτερη αντιμετώπιση των ασθενών από το ένα τμήμα του ΕΣΥ στο άλλο. Στοχεύουμε σε περισσότερες κλινικές μελέτες μέσω του επενδυτικού νόμου του clawback διασφαλίζοντας την πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, καθώς επίσης στη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας κλινικών μελετών για επαγγελματίες υγείας και πολίτες. Όλα τα παραπάνω αποτελούν το εθνικό σχέδιο δράσης για το καρκίνο, για εγκυρότερη διάγνωση και παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών υγείας για όλους».

Ο κος Σωτήρης Τσιόδρας, Καθ. Παθολογίας Λοιμώξεων ΕΚΠΑ, Διευθυντής  4ης Παθολογικής Κλινικής Αττικόν, Πρόεδρος Εταιρείας Λοιμώξεων, Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Δημόσιας Υγείας, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα πρόσφατα ανησυχητικά δεδομένα του ΠΟΥ, σύμφωνα με τα οποία σημειώνεται σημαντική αύξηση του καρκίνου του πνεύμονα σε νέες γυναίκες μεταξύ 35-54 ετών, ενώ τόνισε τη σημαντικότητα της ύπαρξης και πρόσβασης σε κλινικές μελέτες και στη χώρα μας, καθώς ήδη χάρη σε αυτές η θνητότητα από τη νόσο έχει διαφορά σε βάθος 5ετίας σε σύγκριση με τα ποσοστά πριν από λίγα χρόνια. Παράλληλα ανέφερε ότι η Εθνική Επιτροπή Δημόσιας Υγείας έχει παραλάβει εισήγηση Ειδικού Προγράμματος από συμβουλευτική επιστημονική ομάδα εργασίας για την οργάνωση και εφαρμογή του προσυμπτωματικού ελέγχου στη χώρα μας.

Την ανάγκη διαρκούς συνεργασίας τόνισε η Dr. Karen Kelly (MD), CEO IASLC, Professor Emeritus University of California, Davis, υπενθυμίζοντας σε όλους ότι ενώ η πρόοδος στην επιστήμη έχει καθοριστική σημασία, αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι η διάδοση και η εφαρμογή αυτής της γνώσης  για να μειώσουμε τη θνησιμότητα από τον καρκίνο του πνεύμονα. «Η πορεία αναφορικά με τις θεραπείες είναι εξαιρετική και είμαστε όλοι κατενθουσιασμένοι, ιδανικά όμως, αυτό που θέλουμε είναι να προλαμβάνουμε τη νόσο και να μπορούμε τουλάχιστον να την εντοπίζουμε νωρίτερα».

Ο κος Δημήτρης Κοντοπίδης, ως Πρόεδρος του European Lung Foundation, τόνισε το δικαίωμα στην «απεριόριστη» ανάσα και μοιράστηκε το προσωπικό του βίωμα με την κυστική ίνωση. Αναφέρθηκε στο ρόλο της γνώσης, της σωστής και έγκαιρης ενημέρωσης, της αποζημίωσης των καινοτόμων θεραπειών και στην ενεργό συμμετοχή που θα πρέπει να έχουν οι ασθενείς στην υγεία τους. Τέλος, υπογράμμισε  το γεγονός ότι πλέον οι καινοτόμες θεραπείες εφαρμόζονται εξατομικευμένα, κάτι που επιβάλει τη συνεχή και ενημερωμένη συμμετοχή του ασθενή.

Την υποστήριξή του στο έργο της FairLife L.C.C. δήλωσε  ο Ευρωπαϊκός φορέας για τον καρκίνο του πνεύμονα Lung Cancer Europe (LuCE) δια της εκπροσώπου του και Αντιπροέδρου του φορέα, κας Ewelina Szmytke, η οποία επεσήμανε ότι η συνεργασία μεταξύ όλων των εταίρων μπορεί να οδηγήσει σε μια σπουδαία αλλαγή προς όφελος των ασθενών. «Είναι ζωτικής σημασίας να βαδίσουμε προς μια καλύτερη ποιότητα ζωής αλλά και να αποστιγματίσουμε την ασθένεια».

Πραγματική πανδημία ο καρκίνος του πνεύμονα με σύμμαχο τη στροφή των νέων σε εναλλακτικές μορφές καπνίσματος και την έλλειψη δομημένου προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου στην Ελλάδα

Η εναρκτήρια ενότητα του Συνεδρίου εστίασε στην εικόνα του καρκίνου στην Ελλάδα και στα νεότερα δεδομένα και στις προκλήσεις γύρω από την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα. Η πρόληψη σε 3 επίπεδα και η παρότρυνση για την διακοπή καπνίσματος αναφέρθηκαν ως κλειδιά για την μείωση της θνησιμότητας. Δεδομένα πιλοτικών προγραμμάτων του εξωτερικού και της Ελλάδας καθώς και η κατάθεση των κατευθυντηρίων οδηγιών για τον προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου του πνεύμονα (ΠΕΚΠ) τον Ιούνιο του 2023, έχουν θέσει τις βάσεις για την ένταξη του στο Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης.

Η κα. Mίνα Γκάγκα (MD, PhD, FERS, FCCP),Πνευμονολόγος, τ. Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Διευθύντρια της 1^ης Πνευμονολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Υγεία» και Μέλος του Standing Committee του Ευρωπαϊκού Γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας παρουσίασε συνοπτικά τα δεδομένα αναφορικά με τη νόσο στην χώρα μας. «Παρά την πρόοδο σε θεραπείες και τεχνολογία, ο καρκίνος του πνεύμονα  παραμένει ο πιο θανατηφόρος τύπος καρκίνου, παγκοσμίως και στην χώρα μας, με διαστάσεις επιδημίας. Συγκεκριμένα, κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 1,8 εκ. νέες διαγνώσεις καρκίνου του πνεύμονα σε παγκόσμιο επίπεδο με σχεδόν ισόποσους θανάτους». Η κα Γκάγκα τόνισε τη σημαντικότητα της πρόληψης σε τρία επίπεδα: την αποφυγή παραγόντων κινδύνου όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η παχυσαρκία (πρωτογενής), την πρώιμη διάγνωση (δευτερογενής) και την πρόληψη επανεμφάνισης της νόσου μέσα από συνεχή παρακολούθηση και εφαρμογή κατάλληλων θεραπευτικών σχημάτων (τριτογενής). Παράλληλα εξέφρασε την έντονη ανησυχία της για τη στροφή των νέων, ειδικότερα των εφήβων, προς την εκθετική χρήση εναλλακτικών μορφών καπνίσματος (θερμαινόμενο, άτμισμα, κτλ) και επισήμανε την ανάγκη εφαρμογής προγράμματος προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα με σαφείς ομάδες-στόχους, προδιαγραφές, συνεχή αξιολόγηση και εξειδικευμένες ειδικότητες. Η κα Γκάγκα τόνισε ότι η μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου με αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης ακτινοβολίας (LDCT) σε άτομα υψηλού κινδύνου που έχουν ιστορικό καπνίσματος έχει τεκμηριωθεί με μετα-αναλύσεις και τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές. Μάλιστα, ήδη από το 2013 η Ομάδα Εργασίας Υπηρεσιών Πρόληψης των Ηνωμένων Πολιτειών (USPSTF) συνέστησε  τον προσυμπτωματικό έλεγχο για καρκίνο του πνεύμονα με LDCT σε ενήλικες ηλικίας 55-80 ετών, με ιστορικό καπνίσματος 20 πακέτων-ετών(1 πακέτο-έτος είναι ίσο με το κάπνισμα 20 τσιγάρων (1 πακέτο) ανά ημέρα για 1 έτος),οι οποίοι είναι ενεργοί καπνιστές ή έχουν διακόψει το κάπνισμα μέσα στα τελευταία 15 χρόνια. Την  ανάγκη κάθε θεραπεία να είναι προσωποποιημένη για κάθε ασθενή, με βάση όχι μόνο το ιστολογικό και μοριακό προφίλ της νόσου αλλά και τα προβλήματα και τις προτιμήσεις του ασθενή  και να αποτελείται από ιατρούς και επαγγελματίες υγείας διαφόρων ειδικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων/ψυχο-ογκολόγων, που φροντίζουν τον ασθενή συνεχώς, από τη διάγνωση και σε κάθε βήμα της νόσου, επεσήμανε η κα Γκάγκα.  Τέλος, αναφέρθηκε στη σημαντικότητα της υποστηρικτικής θεραπείας και της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης που μπορεί να λάβει ένας ασθενής από την ιατρική του ομάδα και τους φροντιστές του, ενώ κατέληξε ότι το αισθητικό κομμάτι τόσο για άντρες όσο και για γυναίκες ασθενείς δεν θα πρέπει να έχει δευτερεύουσα σημασία καθώς επηρεάζει άμεσα την ψυχοσυναισθηματική τους κατάσταση.

Για την επιτακτική ανάγκη της έγκαιρης διάγνωσης του πιο συχνού και θανατηφόρου καρκίνου στην Ελλάδα, μίλησε η κα Γεωργία Χαρδαβέλλα (MD, MSc, PhD), Πνευμονολόγος ΓΝΝΘΑ «Σωτηρία», Πρόεδρος, Ομάδας  Εργασίας Καρκίνου Πνεύμονα, Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS), Συντονίστρια Ομάδας Καρκίνου Πνεύμονα (ΕΠΕ), Γενικός Γραμματέας Διοικητικού Συμβουλίου Ευρωπαϊκής Επιτροπής Διαπίστευσης στην Πνευμονολογία (EBAP), Μέλος Ομάδας Εργασίας Βραβείων Και Υποτροφιών Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS) «Για πρώτη φορά στη χώρα μας,  55 επαγγελματίες υγείας διαφόρων ειδικοτήτων, ειδικοί στον Καρκίνο Πνεύμονα, συντάξαμε τις δυνάμεις μας και συνεργαστήκαμε επί 2 έτη   με φορείς ασθενών για τη θέσπιση ελληνικών κατευθυντήριων οδηγιών για τον προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου πνεύμονα και προτυποποιημένης  διαδικασίας εφαρμογής του σε εθνικό επίπεδο στην Ελλάδα με σαφή  κριτήρια και σαφές πλαίσιο. Πρόκειται για μια διαδικασία στην οποία  για πρώτη φορά εμπλέκονται ενεργά 3 επιστημονικές εταιρείες και οι ασθενείς. Προκειμένου να ολοκληρώσουμε τις οδηγίες και τη διαδικασία  λάβαμε υπόψιν μας τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα, τις ανάγκες των ατόμων υψηλού κινδύνου στη χώρα μας για ανάπτυξη καρκίνου πνεύμονα, τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας και τις ανάγκες κατάλληλης εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας. Η προτυποποιημένη διαδικασία για τον προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου πνεύμονα έχει κατατεθεί από τον Ιούνιο 2023 στο Υπουργείο Υγείας και  έως σήμερα δεν υπάρχει κάτι νεότερο επί του θέματος».

«Ο προ-συμπτωματικός έλεγχος (screening) για τον καρκίνο του πνεύμονα με τη χρήση χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος (LDCT) είναι πλέον μια διεθνής πρακτική. Στόχος μας πρέπει είναι η ενημέρωση και κινητοποίηση όλων των ανθρώπων και κυρίως όσων ανήκουν στις ομάδες κινδύνου, η παρότρυνση & υποστήριξη για την διακοπή καπνίσματος από τους Επαγγελματίες Υγείας, η καθοδήγηση και υποστήριξη για τα κατάλληλα βήματα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα σε αρχικό στάδιο. Επιδίωξη μας είναι να προστατευθούν και να σωθούν ανθρώπινες ζωές» τόνισε ο κος Ελευθέριος Ζέρβας, Πνευμονολόγος, Συντονιστής Διευθυντής 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», Γενικός Γραμματέας ΕΠΕ.

Ο κος Στέλιος Λουκίδης, (MD, PhD, FCCP, FERS), Καθηγητής Πνευμονολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Πρόεδρος Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας (ΕΠΕ)  στο ίδιο μοτίβο με την Δρ. Χαρδαβέλλα, τόνισε ότι οι κατευθυντήριες οδηγίες για τον προσυμπτωματικό έλεγχο κατατέθηκαν ήδη από τον Ιούνιο όχι μόνο στο Υπουργείο Υγείας αλλά και στην Εθνική Επιτροπή Δημόσιας Υγείας και στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, παρόλα αυτά δεν έχει υπάρξει καμία ανταπόκριση από οποιονδήποτε φορέα έως σήμερα. Επίσης ότι αποτελεί επιτακτική ανάγκη να αναλάβει η πολιτεία τον ρόλο που της αναλογεί και να πάρει την πρωτοβουλία, καθώς όλοι έχουμε χρέος να δώσουμε ό,τι καλύτερο για να προλάβουμε όσο το δυνατό νωρίτερα τη νόσο.

Η κα Έλενα Λινάρδου, (MD, PhD), Παθολόγος – Ογκολόγος, Δ/ντρια Δ΄ Ογκολογικής Κλινικής, “Metropolitan”, Μέλος Επιτροπής Εκπαίδευσης IASLC, Πρόεδρος Επιστημονικής Επιτροπής EΣΟΟ δήλωσε ότι το θέμα δεν είναι αν χρειάζεται ο προσυμπτωματικός έλεγχος αλλά πώς θα τον εφαρμόσουμε σωστά και αποτελεσματικά, έστω και πιλοτικά. Αναφέρθηκε στην απουσία Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών στη χώρα μας με αποτέλεσμα να είναι αδύνατο να έχουμε σαφή εικόνα για την επιδημιολογία του καρκίνου στην Ελλάδα. Η κυρία Λινάρδου τόνισε τα διαπιστωμένα οφέλη του προσυμπτωματικού ελέγχου τόσο από παγκόσμιες όσο και από πρόσφατες εθνικές μελέτες, ενώ δήλωσε ότι δεν ζητάμε απλά συνταγογράφηση της αξονικής τομογραφίας θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας, αλλά ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, στο οποίο κάθε άτομο υψηλού κινδύνου θα έχει πρόσβαση και θα εξετάζεται σε εξειδικευμένο κέντρο, με τις κατάλληλες τεχνικές προδιαγραφές για την αξονική χαμηλής δόσης, με εκπαιδευμένους ακτινοδιαγνώστες και πρόσβαση σε διεπιστημονική ομάδα που θα δίνει κατευθυντήριες οδηγίες για την παρακολούθηση και επανάκληση ή την περαιτέρω διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ανάλογα με τα ευρήματα. Παράλληλα αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Πνευμόνων Υγεία» που υλοποιείται στο Metropolitan Hospital με την υποστήριξη της FairLife, που αποτελεί το πρώτο οργανωμένο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, τονίζοντας ότι ένα πραγματικά ολοκληρωμένο πρόγραμμα προσυμπωματικού ελέγχου στην ουσία δεν πρέπει να είναι ένα πρόγραμμα μόνο για την αντιμετώπιση του καρκίνου αλλά ένα πρόγραμμα ευζωίας, καθώς θα πρέπει να προωθεί μία γενικότερη αλλαγή στάσης ζωής, μια κουλτούρα πρόληψης.

«Οι ασθενείς που εντοπίζονται νωρίς μας εμπνέουν και αποτελούν έμπνευση για άλλους» τόνισε η κα Jesme Fox, Medical Director, Roy Castle Lung Cancer Foundation, UK and Secretary, Global Lung Cancer Coalition, η οποία μίλησε για τη λειτουργία και τα δεδομένα των πιλοτικών προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα σε 42 περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου και την μετατόπιση των ασθενών σε πρωιμότερα στάδια διάγνωσης ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του προγράμματος.

“Δώρο“ για τους ασθενείς ο σύντομος χρόνος τελικής διάγνωσης, η ορθή αξιολόγηση των βιοδεικτών και η σύγχρονη ακτινολογία

 Οι εξατομικευμένες καινοτόμες θεραπείες υπόσχονται ελπίδα, αρκεί να διασφαλίζεται η ισότιμη και συμπεριληπτική πρόσβαση. Η καθυστέρηση έγκαιρης διάγνωσης καθώς και η απώλεια πολύτιμου χρόνου γύρω από τη διάγνωση αναφέρθηκαν ως σημαντικές προκλήσεις ενώ η διεπιστημονική προσέγγιση των ασθενών σε όλη την πορεία της νόσου έγινε κοινά αποδεκτή από το σύνολο των επιστημόνων που συμμετείχαν στην Α’ Ενότητα.

 Ο κος Νίκος Τσουκαλάς, (MD, MSc, PhD), Παθολόγος – Ογκολόγος, MSc Βιοπληροφορική, Διευθυντής, Ογκολογική Κλινική, 401 ΓΣΝΑ, Επιστ. Συνεργάτης Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν»  ξεκίνησε την ομιλία του τονίζοντας ότι «ακόμα και σε πρωτοβάθμιο επίπεδο η κατάρτιση συναδέλφων γιατρών σχετικά με τα συμπτώματα του ΚτΠ είναι ελλιπής, με αποτέλεσμα πολλές διαγνώσεις να καθυστερούν σημαντικά, καθώς σημάδια του ΚτΠ, όπως πόνος στον ώμο, να αποδίδονται σε άλλες αιτίες με άσκοπες θεραπευτικές αγωγές που φυσικά δεν αποδίδουν. Το διάστημα μεταξύ του πρώτου συμπτώματος και της τελικής διάγνωσης πρέπει να είναι το μικρότερο δυνατό, να ακολουθείται συγκεκριμένο πρωτόκολλο έως την τελική διάγνωση χρησιμοποιώντας τις βέλτιστες τεχνικές με τη μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία του ασθενή». Επίσης επεσήμανε την φοβερά προβληματική κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος καθώς τα ταμεία δεν καλύπτουν τον ενδελεχή μοριακό έλεγχο που χρειάζεται απαραίτητα να γίνεται στους ασθενείς με ΚτΠ ώστε να αποφασιστεί η κατάλληλη εξατομικευμένη καινοτόμα θεραπεία. Τέλος μίλησε για τη σημαντικότητα ύπαρξης ογκολογικών συμβουλίων για κάθε ασθενή, που όμως δυστυχώς αυτή η πρακτική δεν εφαρμόζεται πάντα, ιδίως σε νοσοκομεία της περιφέρειας.

Ο κος Γρηγόρης Στρατάκος(MD, PhD, FCCP), Καθηγητής Πνευμονολογίας, Υπεύθυνος Μονάδας Επεμβατικής Πνευμονολογίας, Α’ Παν/μιακή Κλινική ΕΚΠΑ, ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία» δήλωσε πόσο σημαντικό είναι να μη χάνεται χρόνος μεταξύ της πρώτης συνεδρίας του ασθενούς έως την τελική διάγνωση. Οι απεικονιστικές εξετάσεις αξονικής τομογραφίας θα πρέπει να είναι προαπαιτούμενο μαζί με το αναλυτικό εξαντλητικό ιστορικό, ενώ θα πρέπει οι ίδιοι οι γιατροί να είναι σε θέση να διαβάζουν τις αξονικές αυτόνομα. Ανέφερε ότι η λήψη βιολογικού υλικού είναι ένα κρίσιμο στάδιο της διάγνωσης και θα πρέπει κάθε παρέμβαση να διασφαλίζει ένα επαρκές ποσό υλικού διασφαλίζοντας την ακεραιότητα του ασθενή. Υπογράμμισε πόσο δαιδαλώδης και χρονοβόρα είναι η ανάλυση των δειγμάτων με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος, από 6 έως 8 εβδομάδες, έως την οριστική σταδιοποίηση, με αποτέλεσμα το θεραπευτικό πλάνο να βασίζεται σε  ανεπίκαιρη πλέον σταδιοποίηση. Συνεπώς το θέμα της πολυδιάσπασης είναι ένα κομβικό πρόβλημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί και να λυθεί.

 «Η ακριβής διάγνωση σε ιστολογικό και μοριακό επίπεδο καθώς και η ορθή αξιολόγηση των βιοδεικτών διασφαλίζουν την εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση του ογκολογικού ασθενούς. «Ειδικότερα στον καρκίνο του πνεύμονα αυτή η προσέγγιση χαρίζει πολύτιμο ποιοτικό χρόνο ζωής στον πάσχοντα αλλά και έμμεσα στους οικείους του. Ας μην απεμπολίσουμε λοιπόν αυτό το «δώρο», ακολουθώντας αδιεξόδους τρόπους», δήλωσε ο κος Ιωάννης Βαμβακάρης (MD, MSc, PhD), Παθολογοανατόμος Προσ. Προϊστάμενος ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία».

«Η Ογκολογία υπόσχεται ελπίδα στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα. Εξελίξεις όπως η μοριακή χαρτογράφηση των όγκων, οι εξατομικευμένες καινοτόμες νέες θεραπείες, η ανοσοθεραπεία, ανοίγουν νέους ορίζοντες. Η ΕΟΠΕ  πρωτοστατεί στην ενσωμάτωση των σύγχρονων καινοτομιών στην έρευνα, τη διάγνωση, και τη θεραπεία στην Ελλάδα, κατά τρόπο ισότιμο και συμπεριληπτικό. Αυτό εκφράζει η πρωτοβουλία του Σχεδίου Δράσης για τον Καρκίνο του Πνεύμονα (2021-2026), αντανακλώντας παράλληλα την Ογκολογία του σήμερα και του αύριο, αλλά και την πίστη ότι η συλλογική προσπάθεια δίνει καρπούς και ελπίδα σε όσους αντιμετωπίζουν αυτή την δύσκολη νόσο» υπογράμμισε η κα Ζένια Σαριδάκη, (MD, PhD),Παθολόγος Ογκολόγος, Πρόεδρος Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), Διευθύντρια στην Α᾽ Ογκολογική Κλινική Metropolitan Hospital, Αθήνα, Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικού Τμήματος «Ασκληπιός ΔΙΑΓΝΩΣΙΣ», Ηράκλειο Κρήτης. Επίσης αναφέρθηκε στην καμπάνια που τρέχει η ΕΠΟΕ με τη στήριξη φαρμακοβιομηχανιών και με ιδίους πόρους για την κάλυψη του κόστους της ανάλυσης βιοδεικτών για ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο πνεύμονα, καθώς αυτές δεν καλύπτονται από το Εθνικό σύστημα υγείας.

Στην ακτινολογία που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα, αναφέρθηκε η κα Κυριακή Ταβερναράκη (MD, MSc, PhD) , Ακτινολόγος, Επιμ. Α’ Τμήμα Ιατρικής Απεικόνισης και Επεμβατικής Ακτινολογίας ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Γ.Γ. Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας. Σύμφωνα με την κα Ταβερναράκη, «Τα ακτινολογικά τμήματα θα πρέπει να διαθέτουν τον απαραίτητο σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, ώστε να εξυπηρετούν τους ογκολογικούς ασθενείς κατά τη διάγνωση, σταδιοποίηση και παρακολούθηση της νόσου τους. Η διεπιστημονική προσέγγιση των ασθενών από τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα και για όλη την πορεία της νόσου αποτελεί βασική προϋπόθεση για το μεγαλύτερο δυνατό όφελος των ασθενών». 

 Ο κος Επαμεινώνδας Κοσμάς, (MD, PhD, FCCP), Επιστημ. Διευθυντής, Αθηναϊκό Πνευμονολογικό Ινστιτούτο , Διευθυντής, Πνευμονολογική Κλινική “ΠΝΟΗ”, Metropolitan Hospital , Assoc. Professor,  Medical School,  University of Nicosia (UNIC), Cyprus μίλησε για τις σημερινές προκλήσεις γύρω από την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου. «Η πρόκληση καθίσταται μεγαλύτερη γιατί πλέον η πλειοψηφία των «ύποπτων βλαβών» εμφανίζεται με την μορφή περιφερικού πνευμονικού όζου, απροσπέλαστου με την απλή βρογχοσκόπηση. Η χρονική συγκυρία του προληπτικού ελέγχου αλλά και του εκτεταμένου απεικονιστικού ελέγχου μετά από λοίμωξη SARS-CoV-2, θα αυξήσει περισσότερο την ανάγκη για αποτελεσματική απάντηση σε αυτήν την πρόκληση. Το διακύβευμα είναι τεράστιο, δεδομένου ότι, μόνο με την έγκαιρη διάγνωση, ο καρκίνος του πνεύμονα μετατρέπεται σε μία ιάσιμη νεοπλασματική νόσο». Επίσης αναφερόμενος στο πρόγραμμα «Πνευμόνων Υγεία» του Metropolitan Hospital  που υλοποιείται με την υποστήριξη της FairLife L.C.C τόνισε ότι έχουν εξεταστεί 270 άνθρωποι εκ των οποίων το 5% διαγνώστηκε με ΚτΠ σε πρώιμο στάδιο.

Στην αναγκαιότητα μιας διεπιστημονικής προσέγγισης, ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες στην πρόσβαση, αναφέρθηκε ο κος Γιώργος Καπετανάκης, Πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ). «Πρέπει να δούμε πως θα μπορέσουμε σαν χώρα να πάμε ένα βήμα μπροστά. Η επιστημονική κοινότητα είναι μπροστά και οι ασθενείς είναι επίσης μαζί. Μένει η πολιτεία να κάνει τα επόμενα βήματα». Αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας διαδικασίας έγκρισης και αποζημίωσης βιοδεικτών, καθώς ειδικά για τον καρκίνο του πνεύμονα η μη κάλυψη του κόστους δεν ευνοεί την βέλτιστη αντιμετώπιση. Ακόμη τόνισε την έλλειψη πολιτικής βούλησης σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο, καθώς στο σχετικό κείμενο με τις συστάσεις της ΕΕ, δεν υιοθετήθηκαν οι προτάσεις για σαφήνεια και δέσμευση των κρατών σχετικά με την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του πνεύμονα. Τέλος σημείωσε ότι κατά την πανδημία, λόγω των συχνών απεικονιστικών εξετάσεων δεν υπήρχε αύξηση των “παραμελημένων” περιστατικών με καρκίνο του πνεύμονα, σε αντίθεση με άλλες μορφές καρκίνου, κάτι που από μόνο του αποδεικνύει την αναγκαιότητα εφαρμογής ενός προγράμματος προ-συμπτωματικού ελέγχου.

Την βιωματική της εμπειρία ως ασθενής κατέθεσε η εικαστικός και Lung Cancer Survivor , κα Αθηνά Μπαρούφη, η οποία μοιράστηκε με το κοινό τι σημαίνει να ζεις με τον φόβο της ασθένειας. Η κα Μπαρούφη έθεσε σημαντικά ερωτήματα, όπως: «Ποια είναι η ποιότητα ζωής για ανθρώπους σαν και μένα;», τονίζοντας παράλληλα  πως η απενοχοποίηση του στίγματος του καρκίνου του πνεύμονα αξίζει σε κάθε άνθρωπο που νοσεί.

Ρομποτική θωρακοχειρουργική, ακτινοχειρουργική και σύγχρονη ανοσοθεραπεία στην υπηρεσία των  ασθενών με πρώιμο καρκίνο του πνεύμονα

 Η Ενότητα Β’ του συνεδρίου είχε εκτεταμένη αναφορά στις νεότερες θωρακοχειρουργικές τεχνικές, τη σύγχρονη ακτινοθεραπεία και τις συστηματικές θεραπείες στην δυνητικά ιάσιμη νόσο, ενώ υπογραμμίστηκε η αξία της περιεγχειρητικής ανοσοθεραπείας. Τονίστηκε η σημασία της παραπομπής του ασθενή σε ογκολογικό συμβούλιο για τον σχεδιασμό της βέλτιστης θεραπευτικής στρατηγικής.

Ο κος Μιχάλης Κληματσίδας, MSc, PhD, FRCS (Gla), Χειρουργός Θώρακος, Επιστ. Υπεύθυνος, Τμήμα Ελάχιστα Επεμβατικής Θωρακοσκοπικής και Ρομποτικής Θωρακοχειρουργικής, Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» αναφέρθηκε στη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας τόσο αναφορικά με τις απεικονιστικές τεχνικές όσο και τη θωρακοχειρουργική. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη ρομποτική θωρακοχειρουργική, η οποία είναι σημαντικό εργαλείο στη μάχη κατά του ΚτΠ καθώς επιτρέπει επεμβάσεις υψηλής ακρίβειας με την δυνατότητα αφαίρεσης μικρότερων τμημάτων πνεύμονα με εξίσου καλά αποτελέσματα και καλύτερη μετεγχειρητική πορεία των ασθενών ώστε να επανέρχονται γρηγορότερα στις υποχρεώσεις τους με καλύτερη ποιότητα ζωής τελικά. Ανακοινώθηκε επίσης ότι πλέον στην χώρα μας είναι διαθέσιμη η μη χειρουργική ενδοβρογχική κατάλυση (ablation) μικρών όγκων σε ασθενείς όπου η χειρουργική αφαίρεση τους δεν αποτελεί επιλογή.

Ο κος Γιώργος Πισσάκας MD, PhD, Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος, Συντονιστής Διευθυντής Τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, ΓΝΑ «Αλεξάνδρα», Πρ. Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ΕΕΑΟ) ανέφερε: «Η ακτινοθεραπεία είναι μια πολύ καλή θεραπευτική πρόταση για τους ασθενείς που διαγιγνώσκονται με πρώιμο καρκίνο του πνεύμονα, χωρίς θετικούς λεμφαδένες, αλλά για ιατρικούς λόγους δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική εξαίρεση του όγκου. Στις περιπτώσεις αυτές δίδεται πολύ υψηλή δόση ακτινοβολίας σε λίγες συνεδρίες, με μια τεχνική που λέγεται στερεοτακτική ακτινοθεραπεία. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι με αυτή την θεραπευτική αντιμετώπιση για κάποιους ασθενείς επιτυγχάνονται ισοδύναμα αποτελέσματα με την χειρουργική αφαίρεση και πιθανώς στο μέλλον η ακτινοχειρουργική να αποτελέσει μία εναλλακτική λύση, και για τους ασθενείς που μπορούν να χειρουργηθούν αλλά δεν το επιθυμούν».

Στο 2023 ως χρονιά ορόσημο για τον πρώιμο ΜΜΚΠ αναφέρθηκε ο κος Πέτρος Χριστόπουλος (MD, PhD), Παθολόγος Ογκολόγος – Αιματολόγος και Καθηγητής  Παθολογικής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. «Η πρώτη έγκριση προεγχειρητικής χημειο-ανοσοθεραπείας αλλάζει τον θεραπευτικό αλγόριθμο και – σε συνδυασμό με την επιτυχία των μελετών μετεγχειρητικής χορήγησης osimertinib και alectinib – επιβάλλει πια το μοριακό έλεγχο ήδη από την πρώτη διάγνωση για τους δυνητικά χειρουργήσιμους όγκους. Επιπλέον, 4 θετικές μελέτες φάσης 3 εδραίωσαν φέτος την αξία της περιεγχειρητικής ανοσοθεραπείας, της οποίας η πρώτη έγκριση αναμένεται στις αρχές του 2024. Με τη γενίκευση του προσυμπτωματικού ελέγχου, η πρώιμη νόσος θα περιλαμβάνει σύντομα την πλειοψηφία των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα και θα ιάται σύμφωνα με τις αρχές που καθιερώνονται σήμερα. Η χρήση των νέων φαρμάκων θα επεκταθεί τα επόμενα χρόνια σε ακόμα μικρότερους όγκους, σταδίου Ι, σε ανεγχείρητους όγκους, και σε μη μεταστατικούς όγκους με σπανιότερες θεραπεύσιμες μεταλλάξεις, πέραν των EGFR και ALK».

Η κα Έλενα Λινάρδου, (MD, PhD), Παθολόγος – Ογκολόγος, Δ/ντρια Δ΄ Ογκολογικής Κλινικής, “Metropolitan”, Μέλος Επιτροπής Εκπαίδευσης IASLC,  Πρόεδρος Επιστημονικής Επιτροπής EΣΟΟ αναφέρθηκε στις καινοτόμες εξελίξεις στη θεραπεία της πρώιμης νόσου, όπου πλέον οι στοχεύουσες θεραπείες εφαρμόζονται σε ασθενείς με μοριακούς στόχους σαν προφυλακτική θεραπεία μετά το χειρουργείο σε αρχικά στάδια, αλλά και στην ανοσοθεραπεία που έρχεται πλέον να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα και στα χειρουργήσιμα στάδια. Η ανοσοθεραπεία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία όταν χορηγείται πριν το χειρουργείο και σαν προφύλαξη μετά το χειρουργείο, αυξάνει την επιβίωση σημαντικά σε ασθενείς με χειρουργήσιμη νόσο! Για να γίνουν όμως όλα τα παραπάνω πραγματικότητα και στη χώρα μας, είναι αναγκαίο η περίπτωση κάθε ασθενή πριν οδηγηθεί στο χειρουργείο να έχει συζητηθεί διεξοδικά από διεπιστημονική ομάδα ειδικών στο ογκολογικό συμβούλιο. Το πρώτο βήμα μετά την αρχική διάγνωση πρέπει να είναι η παραπομπή του ασθενούς σε ογκολογικό συμβούλιο πριν χειρουργηθεί, ώστε να οδηγηθεί στην καλύτερη θεραπευτική στρατηγική, που μπορεί να μην είναι το χειρουργείο απευθείας αλλά οι νέες περι-εγχειρητικές στρατηγικές ανοσοθεραπείας.

Ο κος Κοσμάς Ηλιάδης,(MD, PhD, FETCS), Θωρακοχειρουργός, Διευθυντής Θωρ/κης Κλινικής, Νοσοκομείο «Υγεία», Πρόεδρος ΕΧΧΘΚΑ αναφέρθηκε στην εξέλιξη των θεραπευτικών μεθόδων και ιδίως στη χημειο-ανοσοθεραπεία, η οποία οδηγεί όλο και περισσότερο σε χειρουργήσιμους καρκίνους, γεγονός πολύ αισιόδοξο για τη μετέπειτα εξέλιξη της νόσου στους ασθενείς.

Ο κος Γιάννης Γεωργακόπουλος, Επίκουρος Καθ. Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας ΕΚΠΑ αναφέρθηκε στη συμβολή της ανοσοθεραπείας, τη βελτιστοποίηση τεχνικών (π.χ. παθολογοανατομικές) και τη στερεοταξία προσφέροντας ελπίδα σε ασθενείς που ήταν καταδικασμένοι.

Ο κος Μιχάλης Νικολάου, (MD, MSc, PhD), Παθολόγος Ογκολόγος, Επιμελητής Α’, ΓΑΟΝΑ «Άγιος Σάββας» τόνισε: « Για την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα δεν υπάρχει μία λύση αλλά πολλές διαφορετικές που θα πρέπει να αναζητηθούν μαζί. Κλειδί αποτελεί η ύπαρξη ογκολογικού συμβουλίου για κάθε ασθενή, κάτι που αν για την Αθήνα φαντάζει δύσκολο, πόσο μάλλον για ασθενή της περιφέρειας. Χρειάζεται να ενημερώσουμε για τις βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου και να προωθήσουμε προγράμματα διακοπής του, καθώς και να ενεργοποιήσουμε με σοβαρότητα τον προσωπικό γιατρό. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τον προσυμπτωματικό έλεγχο με χαμηλής δόσης ακτινοβολίας για όλους τους καπνιστές είναι κομβικά για να έχουν όλο και περισσότεροι ασθενείς θετική έκβαση».

Ο κόσμος της ογκολογίας αλλάζει. Ανοσοθεραπεία και στοχεύουσες θεραπείες δίνουν προοπτική σε ασθενείς με μεταστατική νόσο

Πρόσφατα εγκεκριμένα φάρμακα νέας γενιάς και οι θεραπευτικές εξελίξεις για τους ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του πνεύμονα απασχόλησαν τους ομιλητές της Ενότητας Γ’. Το σύστημα άμυνας του οργανισμού κινητοποιείται εναντίον του καρκίνου μέσω της ανοσοθεραπείας ενώ οι  “στοχεύουσες” θεραπείες αναστέλλουν ευθέως τα μοριακά μονοπάτια εξέλιξης των όγκων.

Τη λειτουργία της ανοσοθεραπείας ανέλυσε διεξοδικά ο κος Ηλίας Αθανασιάδης, Ογκολόγος – Παθολόγος, Διευθυντής Ογκολογικής Κλινικής “ΜΗΤΕΡΑ”, Επικ. Καθηγητής Ογκολογίας NORTHWESTERNUNIVERSITY, Η.Π.Α. Η ανοσοθεραπεία άλλαξε τον κόσμο της ογκολογίας και έδωσε ελπίδα και προοπτική. «Η ανοσοθεραπεία κινητοποιεί το σύστημα άμυνας του οργανισμού εναντίον του καρκίνου. Δημιουργεί μια στρατιά από λεμφοκύτταρα που χαρακτηρίζονται από μνήμη και εμμονή και έχουν τη δυνατότητα να καταστρέψουν τον καρκινικό ιστό. Άλλαξε τη φυσική πορεία του καρκίνου του πνεύμονα και δημιούργησε προοπτικές που δεν μπορούσαμε ούτε να φανταστούμε.» τόνισε χαρακτηριστικά ο κος Αθανασιάδης επισημαίνοντας παράλληλα την ανάγκη υποδομών ώστε οι ασθενείς να μπορούν να λαμβάνουν την κατάλληλη καθοδήγηση για τη θεραπεία τους.

Στην εξέλιξη μέσω της στοχεύουσας θεραπείας, αναφέρθηκε ο κος Γιάννης Μούντζιος, (MD, MSc, PhD), Παθολόγος Ογκολόγος, Διευθυντής Δ’ Ογκολογικού Τμήματος και Μονάδας Κλινικών Μελετών, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν, Ιδρυτής Δικτύου Oncolife, ο οποίος τόνισε ότι  «Η επανάσταση της μοριακής βιολογίας οδήγησε στην ανακάλυψη μιας σειράς από μεταλλάξεις στο DNA των καρκινικών όγκων για τις οποίες έχουν αναπτυχθεί ειδικές μοριακές θεραπείες που τις ονομάζουμε “στοχεύουσες“, και οι οποίες αναστέλλουν ευθέως τα μοριακά μονοπάτια εξέλιξης των όγκων. Η θεραπεία με αυτούς τους στοχευτικούς παράγοντες, που χορηγούνται από το στόμα στις περισσότερες περιπτώσεις, έχει οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της συνολικής επιβίωσης και της ποιότητας ζωής των ασθενών μας».

 Ο κος Πέτρος Χριστόπουλος (MD, PhD), Παθολόγος Ογκολόγος-Αιματολόγος και Καθηγητής Παθολογικής Ογκολογίας, στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης αναφέρθηκε στα νεότερα φάρμακα που θα εμπλουτίσουν τη θεραπευτική φαρέτρα για τον ΚτΠ. Αυτά περιλαμβάνουν επόμενης γενιάς αναστολείς κινασών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση όγκων με EGFR, ALK, ROS1, NTRK, RET και άλλες ογκογόνες μεταλλάξεις, συζευγμένα αντισώματα για την επιλεκτική διασπορά τοξινών στα νεοπλασματικά κύτταρα, πολυειδικά αντισώματα που στοχεύουν πολλαπλά καρκινικά αντιγόνα ή και ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα εναντίον τους, και ανοσοθεραπείες έναντι ενδοκυττάριων νεοαντιγόνων, που θα αλλάξουν ριζικά το θεραπευτικό τοπίο στον ΚτΠ και την Ογκολογία γενικότερα. Πρώτα παραδείγματα είναι το Trastuzumabderuxtecan που εγκρίθηκε από τον ΕΜΑ για τον HER2-μεταλλαγμένο ΚτΠ τον Οκτώβριο 2023, o δεύτερης γενιάς ROS1 αναστολέας Repotrectinib που εγκρίθηκε από την FDA το Νοέμβριο 2023, ο τέταρτης γενιάς ALK+ αναστολέας NVL-655 που έγινε πρόσφατα διαθέσιμος σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες μέσω της μελέτης ALKOVE-1, και το διειδικό EGFR/MET αντίσωμα Amivantamab με 3 θετικές μελέτες φάσης 3 τον Οκτώβριο 2023, που αναμένεται το 2024 να γίνει θεραπεία επιλογής στην πρώτη γραμμή για τον EGFR+ ΚτΠ με κλασσικές ενεργοποιητικές μεταλλάξεις ή ενθέσεις του εξωνίου 20.

Η κα. Ανδρονίκη Παρδαλού, Βιολόγος-Φροντιστής αναφέρθηκε στην εμπειρία της δικής της οικογένειας με τον ΚτΠ, όταν το 2018  ασθένησε ο πατέρας της και ξεκίνησε ο δικός τους μαραθώνιος. Μεταξύ άλλων περιέγραψε το πώς η κλινική μελέτη στην οποία έλαβε μέρος ο πατέρας της του πρόσφερε κάποια χρόνια καλής ποιότητας ζωής και πώς είναι σημαντική και απαραίτητη η ισότιμη πρόσβαση σε κλινικές μελέτες. Η όλη εμπειρία την έκανε να θέλει να μάθει περισσότερα για τον ΚτΠ και έτσι έμαθε και συμμετείχε στο πιλοτικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου που διενεργείται στο νοσοκομείο «Η Σωτηρία».

Σε πρώτο πλάνο η βελτίωση ποιότητας ζωής και η ψυχική διάθεση του ασθενή στο δύσκολο ταξίδι του. Δρόμοι παράλληλοι η ιατρική θεραπεία και η ανακουφιστική φροντίδα.

Η ολιστική φροντίδα των ανθρώπων που ζουν με τον καρκίνο του πνεύμονα ήταν το βασικό θέμα της Δ’ Ενότητας, με τοποθετήσεις που συμφωνούσαν στην ανάγκη ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης ασθενών και φροντιστών. Ήπια άσκηση, ισορροπημένη διατροφή, συνιστώμενα εμβόλια συμβάλλουν στην θετική εξέλιξη  της θεραπείας.

Ο κος Ιωάννης Μπουκοβίνας,(MD, PhD, PharmaD), Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικής Μονάδος, Βιοκλινική Θεσσαλονίκης ανέφερε ότι ο ασθενής δεν γνωρίζει την ιατρική ορολογία, ούτε έχει τις  ειδικές γνώσεις του γιατρού. Συνεπώς χρειάζεται κατανόηση και υπομονή από την πλευρά του ιατρού αλλά και συνεχής ενημέρωση του ασθενή για κάθε στάδιο της θεραπείας του. «Ο στόχος είναι να φροντίζεις πραγματικά τον άρρωστο και δυστυχώς το πώς να ακούει ο γιατρός δεν διδάσκεται στο πανεπιστήμιο παρόλη τη σημαντικότητά του». Επίσης, μίλησε για το πώς η πρώιμη ανακουφιστική φροντίδα οδηγεί σε σημαντική βελτίωση στην ποιότητα ζωής και στην ψυχική διάθεση του ασθενούς. Γι’αυτό και χρειάζεται η παραδοσιακή ανακουφιστική φροντίδα να μπει στην εκπαίδευση των φοιτητών απαραιτήτως.  Η ποιότητα ζωής κατά τη διάρκεια της επιβίωσης από τον καρκίνο του πνεύμονα απαιτεί διεπιστημονική ομάδα. Τέλος δεν παρέλειψε να αναφέρει τη σημαντική επίδραση που έχει η συνεχής άθληση στην εξέλιξη της θεραπείας του ασθενή.

Τη σημασία της διατροφής στην αντιμετώπιση και πρόληψη της σαρκοπενίας υπογράμμισε η κα Σταυρούλα Ντρουφάκου,  Παθολόγος – Ογκολόγος, Επιστ. Συνεργάτιδα, Ε’ Ογκολογική Κλινική, ΙΑΣΩ Γενική Κλινική, «Απαιτούνται πλέον στρατηγικές που να συμπληρώνουν τις σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις για περαιτέρω μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο, ενώ ταυτόχρονα να μειώσουν τον κίνδυνο θανάτου από άλλες αιτίες. Είναι απαραίτητο το πρότυπο της περίθαλψης των ασθενών μας να ενσωματώσει την υποστήριξη του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης, παραπομπών και επενδύσεων σε στοχευμένα προγράμματα με βάση τις ανάγκες και τις συννοσηρότητες τους για να τους βοηθήσει να επιτύχουν καλύτερη επιβίωση. Υπογραμμίζεται ότι η άσκηση,(επιπλέον των συμβατικών θεραπειών), είναι ένα από τα καλύτερα καθημερινά χάπια που μπορούν να λαμβάνουν οι επιβιώσαντες από καρκίνο για να βελτιστοποιήσουν τη μακροζωία τους.»

Η κα Βησσαρία Σακκά (MD, PHD), Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Γ’ Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, τόνισε: «Οι ασθενείς με καρκίνο πνεύμονα έχουν μεγάλη ευπάθεια στις λοιμώξεις κυρίως του αναπνευστικού, καθώς εμφανίζουν σημαντική ανοσοκαταστολή που προέρχεται από την ίδια τη νόσο αλλά και την τοξικότητα της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας. Επιπλέον παράγοντες κινδύνου αποτελούν το κάπνισμα, οι χρόνιες πνευμονοπάθειες καθώς και η τοπική προσβολή του πνεύμονα από τον καρκίνο. Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των περισσοτέρων εμβολίων στους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα είναι εξίσου υψηλή όπως και στον γενικό πληθυσμό. Τα εμβόλια που συστήνονται είναι:

• Γρίπης
• COVID19
• Πνευμονιόκκος
• Έρπης Ζωστήρ
• Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός. (δεν υπάρχει ακόμα στην Ελλάδα)»

Συμμετέχοντας στον σχολιασμό σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν με τον καρκίνο του πνεύμονα, ο κος Πάρις Κοσμίδης, Διευθυντής, Παθολόγος – Ογκολόγος, Β΄ Παθολογική – Ογκολογική Κλινική, Νοσοκομείο Υγεία, ανέφερε: «Ο καρκίνος του πνεύμονα ανήκει σε εκείνους τους καρκίνους που η επίπτωσή του στον άνθρωπο είναι πολυεπίπεδη: Εκδηλώσεις σωματικές και ψυχολογικές αλλά και κοινωνικοοικονομικές είναι προφανείς. Η έγκαιρη και ορθολογική ογκολογική αντιμετώπιση, η οικογενειακή στήριξη αλλά και των φροντιστών, η συνεχής υποστήριξη είναι απαραίτητες προϋποθέσεις. Η υποστήριξη περιλαμβάνει την κοινωνική, την ψυχολογική και πολιτειακή. Κάθε κομμάτι από τα παραπάνω κάνει το ταξίδι του ασθενούς με καρκίνο πνεύμονα πιο άνετο και ελπιδοφόρο».

Από τις θέσεις του Επίκουρου Καθηγητή Παθολ. Νοσηλ. Παν. Πελοποννήσου, Προϊστάμενου ΟDC Ευρωκλινική Αθηνών, Προέδρου Τομέα Νοσηλευτικής Ογκολογίας ΕΣΝΕ, ο κος Δημήτριος Παπαγεωργίου υπογράμμισε: «Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μια σοβαρή ασθένεια η οποία επηρεάζει όχι μόνο τους ασθενείς αλλά και τις οικογένειές τους. Η σημαντικότερη παρέμβαση στη διαχείρισή του ήταν, είναι και θα είναι η πρόληψη και σε αυτόν τον τομέα θα πρέπει να στοχεύει η πολιτεία, η κοινωνία και όλες οι επιστημονικές εταιρείες. Νέες θεραπείες, σε συνδυασμό με τις παλαιότερες πλέον χρησιμοποιούνται για τη θεραπευτική αντιμετώπισή του. Όλες οι θεραπείες συνοδεύονται όμως από ανεπιθύμητες ενέργειες οι οποίες απαιτούν για την αντιμετώπισή τους, γνώση, εξειδίκευση και εκπαίδευση. Το ζητούμενο είναι οι θεραπείες να συνδυάζονται με καλή ποιότητα ζωής και να σχετίζονται με θετικές εκβάσεις και εμπειρίες ασθενών. Όλα αυτά αποτελούν πρόκληση για όλους τους φορείς, για όλους τους επαγγελματίες υγείας. Ως ογκολογικοί νοσηλευτές τα επόμενα χρόνια θα στοχεύσουμε στη δημιουργία και εκπαίδευση εξειδικευμένων στον καρκίνο του πνεύμονα νοσηλευτών, με στόχο την εξατομικευμένη παρέμβαση και την ολιστικότερη φροντίδα των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα».

Η κα Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος Συλλόγου Καρκινοπαθών, Εθελοντών, Φίλων και Ιατρών Αθηνών ΚΕΦΙ, Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΕΛΛ.Ο.Κ στάθηκε στο κενό που υπάρχει αναφορικά με την ανακουφιστική φροντίδα στη χώρα μας, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Θεραπεία και ανακουφιστική φροντίδα είναι δρόμοι παράλληλοι. Δυστυχώς, δεν έχουν γίνει ακόμη τα απαραίτητα βήματα. Έχει γίνει πρόοδος για τον καρκίνο του πνεύμονα αλλά και ο προσυμπτωματικός έλεγχος θα πρέπει να φτάσει και σε ομάδες που δεν έχουν πρόσβαση, όπως για παράδειγμα σε ψυχικά ασθενείς.» Επίσης η κυρία Γραμματόγλου τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρξει η υποδομή ώστε το σύστημα υγείας να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυξανόμενο αριθμό ασθενών μετά τον συμπτωματικό έλεγχο. «Χρειάζεται γενικότερα νοικοκύρεμα του συστήματος για να μπορέσει να εφαρμοστεί το όποιο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου» τόνισε χαρακτηριστικά.

 «Η Ευεξία έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί σημαντικό μέσο πρόληψης και διατήρησης της καλής υγείας», τόνισε με τη σειρά της  η κα Κική Τσακαλδήμη, Μέλος Δ.Σ. της FairLifeL.C.C., Ambassador του φορέα, συνεχίζοντας: «Η ένταξη στην καθημερινότητα μας, ήπιας άσκησης, ισορροπημένης διατροφής, συνδυαστικά με θετική ψυχολογία είναι το κλειδί για την επίτευξη της ευεξίας. Μέσα από προγράμματα προαγωγής της ευζωίας μπορούμε να δημιουργήσουμε τις βάσεις για ένα κόσμο όπου η Ζωή Θα Κόβει την Ανάσα, όχι ο καρκίνος του πνεύμονα».

Πέρα και πίσω από κάθε ασθένεια υπάρχει πάντα ένας άνθρωπος και μια οικογένεια. Κατανόηση και ενσυναίσθηση τα θεμέλια για να σβήσουμε το στίγμα του καρκίνου του πνεύμονα.

 Το στίγμα του καρκίνου του πνεύμονα είναι βαθιά ριζωμένο στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας και συντηρεί την αντίληψη ότι ο καρκίνος είναι οπωσδήποτε προσωπική ευθύνη του ασθενή, λόγω της συνήθειας του καπνίσματος. Ο αντίκτυπος του έχει πολλές προεκτάσεις και χρειάζεται δράσεις ευαισθητοποίησης και στοχευμένες παρεμβάσεις. Η καμπάνια της FairLife L.C.C. δίνει φωνή σε αληθινά πρόσωπα που έχουν βιώσει το στίγμα και ανοίγει δυναμικά τη συζήτηση για την αντιμετώπιση του.

Στον ξεχωριστό χαρακτήρα της καμπάνιας «Κάνε τη Σωστή Ερώτηση» της FairLife L.C.C. και στον αντίκτυπο του στίγματος του καπνιστή στην ευρύτερη κοινωνία, αναφέρθηκε η κα Αγγελική Σουρή, Patient Advocate, μέλος του Δ.Σ. FairLife L.C.C. «Το στίγμα δεν οδηγεί πουθενά παρά μόνο σε αποκλεισμό και αδιέξοδο. Δεν υπάρχει χώρος γι’ αυτό. Υπάρχει χώρος μόνο για δράση και θεραπεία. Θέλουμε να τονίσουμε ότι πέρα και πίσω από κάθε ασθένεια υπάρχει πάντα ένας άνθρωπος, μία οικογένεια. Το στίγμα κλείνει πόρτες που θα έπρεπε να είναι ανοιχτές. Συχνά κρίνουμε αυτόν τον καρκίνο διαφορετικά από άλλες μορφές καρκίνου γιατί θεωρούμε ότι φταίει αυτός που τον παθαίνει λόγω καπνίσματος, παραβλέποντας άλλους παράγοντες. Αυτό όμως καθυστερεί την επίσκεψη στον γιατρό, δείχνει να επηρεάζει τη χρηματοδότηση για έρευνα, προκαλεί θυμό, απογοήτευση και απομόνωση. Η δράση για την εξάλειψη του στίγματος του καπνιστή ήταν αυτή με τις περισσότερες προκλήσεις, καθώς είναι πολύ ευαίσθητο ζήτημα, βαθιά ριζωμένο στην κοινωνία.»

 Η κα Θωμαΐς Σαρακινιώτη, Υπεύθυνη Προγραμμάτων, FairLife L.C.C., υπογράμμισε την ύπαρξη του στίγματος του καρκίνου του πνεύμονα και μίλησε για τον σχεδιασμό της καμπάνιας και το αξιοσημείωτο διαδικτυακό ενδιαφέρον που εκφράστηκε μέσα από τα νούμερα που καταγράφηκαν αναφορικά με τη δράση.

Σύμφωνα με την τοποθέτηση του κου Ιωάννη Μπουκοβίνα (MD, PhD, PharmaD),Επιστημονικού Υπεύθυνου Ογκολογικής Μονάδος, Βιοκλινική Θεσσαλονίκης, ο καρκίνος του πνεύμονα δεν κάνει διακρίσεις φύλου, συνηθειών και ηλικίας. «Η οργάνωση των υπηρεσιών υγείας για την έγκαιρη ανίχνευση και χορήγηση κατάλληλης θεραπευτικής στρατηγικής μαζί με το κτίσιμο της σχέσης ογκολόγου-ασθενούς, που εκτός από την κατανόηση της ασθένειας και την ολιστική αντιμετώπιση της, απαιτεί και ενσυναίσθηση από μέρους του ιατρού είναι τα θεμέλια να αποστιγματοποιήσουμε αυτόν τον καρκίνο σαν θανατηφόρα νόσο».

 «Το στίγμα για τον καρκίνο του πνεύμονα είναι υπαρκτό και παρά το ότι έχουμε σημαντική πρόοδο αναφορικά με την θεραπεία του καρκίνου, δεν έχουμε σημειώσει παρόμοια πρόοδο στην καταπολέμηση του στίγματος» τόνισε η κα Δήμητρα Καναλουπίτη MD, Παθολόγος Ογκολόγος, Διευθύντρια, Δ΄ Ογκολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο Ιασώ και συνέχισε: «Φέτος, στο World Conference on Lung Cancer, παρουσιάστηκε μια συστηματική ανασκόπηση 10 μελετών σχετικά με τις παρεμβάσεις που μπορούν να μειώσουν το στίγμα, που κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: α) επιμορφωτικές/εκπαιδευτικές, β) συμπεριφορικές και γ) ψυχοκοινωνικές. Την ανάγκη διενέργειας μελετών, τυχαιοποιημένων και ελέγχου, σε ποικίλα κοινωνικο-οικονομικά περιβάλλοντα, καθώς και η διαμόρφωση πολιτικών που να στοχεύουν  όχι μόνο στο επίπεδο ασθενούς, ιατρικής ομάδας και στενού οικογενειακού κύκλου αλλά κεντρικότερα στην ευρύτερη κοινωνία», επεσήμανε η κα Καναλουπίτη.

Ο κος Αθανάσιος Βοζίκης, Καθηγητής, Διευθυντής του Εργαστηρίου Οικονομικών & Διοίκησης της Υγείας (LabHEM), Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης  Πανεπιστημίου Πειραιώς δήλωσε: «Το στίγμα του καρκίνου του πνεύμονα τροφοδοτεί την αντίληψη ότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι οπωσδήποτε προσωπική ευθύνη του ασθενή, λόγω της συνήθειας του καπνίσματος. Τα άτομα που ζουν με καρκίνο του πνεύμονα βιώνουν το στίγμα από τον περίγυρο τους, τους εργοδότες τους, τους παρόχους υγείας ακόμη και από φίλους και συγγενείς. Αυτό τους δημιουργεί ένα επιπλέον φορτίο και μια αρνητική ψυχολογία, καθώς αισθάνονται ότι δεν αξίζουν φροντίδα και συμπόνια. Η Έκθεση-Οδηγός της FairLife L.C.C.  “Κάνε τη Σωστή Ερώτηση για τον Καρκίνο του Πνεύμονα” με αναφορά στην ελληνική πραγματικότητα για το θέμα του στίγματος, ταρακούνησε τα νερά και έφερε στο φως το θέμα. Οι ιστορίες των ασθενών που περιλαμβάνονται στην Έκθεση ήταν αποκαλυπτικές για το μέγεθος και την επίπτωση του φαινομένου. Πρέπει να αλλάξουμε τη συζήτηση για τον καρκίνο του πνεύμονα από την ενοχοποίηση και τη ντροπή, σε μια συζήτηση που προσφέρει φροντίδα και συμπαράσταση, ώστε να μπορέσουμε να σώσουμε ζωές.»

Στην άμεση συσχέτιση της χρήσης προϊόντων καπνού με την εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα και στα άμεσα οφέλη της διακοπής καπνίσματος τόσο για τους υγιείς όσο και για τους ασθενείς, εστίασε η κα Παρασκευή Κατσαούνου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Α΄ΚΕΘ ΓΝΑ «Ευαγγελισμός» Μέλος ΔΣ ΕΠΕ. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Το 80–90%  των καρκίνων του πνεύμονα σχετίζονται άμεσα με τη χρήση του καπνού.  Ο κίνδυνος αυξάνεται με τον αριθμό των  τσιγάρων (10-14 τσιγάρα/μέρα , οχταπλάσιος κίνδυνος σε σχέση με μη καπνιστές, 15-25 τσιγάρα/μέρα  13 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος σε σχέση με τους μη καπνιστές). Οι καπνιστές ιδίως όσο είναι πολύ εξαρτημένοι και ανήκουν σε χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα  υποτιμούν  τον κίνδυνο κακοήθειας. Περίπου 40%  των καπνιστών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο πνεύμονα καπνίζουν ακόμη τη στιγμή της διάγνωσης (πάνω από 164.000  Ευρωπαίοι). Επιπρόσθετα κάποιοι πρώην καπνιστές υπό το άγχος της διάγνωσης υποτροπιάζουν και καπνίζουν».

Στον κρίσιμο ρόλο των δράσεων που ασχολούνται με το στίγμα του καρκίνου του πνεύμονα αναφέρθηκε ο κος Caius Kim,Global Director, AstraZeneca, Lung Ambition Alliance, ο οποίος εξέφρασε την πεποίθηση πως οι νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών αιματολογικών εξετάσεων  και η πρόοδος στην ακτινοδιαγνωστική θα δώσουν περαιτέρω  δυναμική για να βελτιώσουν την έκβαση για τους ανθρώπους  που ζουν με τη νόσο.

Οι εκπρόσωποι της φαρμακοβιομηχανίας που συμμετείχαν στο συνέδριο, κα Eύη Δαλακάκη, Health Policy Lead, MSD Greece, κος Θανάσης Ακάλεστος, Head of Medical Scientific Affairs & Healthcare Development, Roche Diagnostics (Hellas), κος Αριστείδης Νικολάου, MD, MSc, Πνευμονολόγος, Medical Manager Oncology Lung, AstraZeneca, κος Γιώργος  Τσακαλάκης ,Corporate & Government Affairs Lead, BMS Greece, κα Αιμιλία Κασσωτάκη, Υπεύθυνη Υποστήριξης Ασθενών, Janssen και ο κος Ανδρέας Ρουσσίδης, Ph.D, Ιατρικός Διευθυντής GSK, συμφώνησαν ότι απαιτείται εθνική στρατηγική για ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και φροντίδα του καρκίνου του πνεύμονα. Ο κλάδος εστιάζει εξίσου στον προσυμπτωματικό έλεγχο και στις νέες θεραπείες καθώς και στην ταχεία πρόσβαση σε αυτές μέσω κλινικών μελετών. Τέλος, η ανάγκη για χρηματοδότηση αποτελεί κρίσιμο μέρος για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής, προσφέροντας πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες για όλους τους ασθενείς.

Η FairLife– Φροντίδα και Πρόληψη για τον καρκίνο του πνεύμονα είναι ο μοναδικός μη κερδοσκοπικός κοινωνικός φορέας στην Ελλάδα που ασχολείται αποκλειστικά με τον καρκίνο του πνεύμονα. Αποστολή του φορέα είναι να υποστηρίξει ολιστικά όσους βιώνουν τον καρκίνο του πνεύμονα, με σκοπό την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, στην πορεία τους μέσα από τη νόσο.

Η FairLife L.C.C.  εργάζεται για να ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό σχετικά με:

• την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση, με σκοπό τη μείωση της θνησιμότητας
• το δικαίωμα της ενημέρωσης γύρω από τον καρκίνο του πνεύμονα
• την ισότιμη πρόσβαση σε διαγνωστικές μεθόδους, κλινικές μελέτες και καινοτόμες θεραπείες
• την αναγκαιότητα της ψυχολογικής υποστήριξης σε ασθενείς, στις οικογένειες και στους φροντιστές τους
• την καταπολέμηση του στίγματος των ασθενών που νοσούν με καρκίνο του πνεύμονα.

Η FairLife– Φροντίδα και Πρόληψη για τον καρκίνο του πνεύμονα ιδρύθηκε στη μνήμη του Simon Βell, 57 ετών, που έχασε τη μάχη με τον καρκίνο του πνεύμονα τον Αύγουστο του 2020.

Υπεύθυνη επικοινωνίας FairLife L.C.C.:
Νέλλη Καψή

Ναπολέοντος 18, 16675, Γλυφάδα
Τηλ: 213 0165784
Γραμμή Ενημέρωσης – FairLine 111 57

Email: info@fairlifelcc.com

WEBSITE | YOUTUBE | FACEBOOK | LIKEDIN | INSTAGRAM | TWITTER